Бош саҳифа 
Барча Китоблар ТАЛВАСА (роман)
Барча Китоблар ТАЛВАСА (роман) | ТАЛВАСА (роман) |
|
|
|
Саҳифа 22 52 17. Зиндондаги икки йигитШавкат азобларнинг темир панжасидан ўзини ким қутқариб олганини билмайди. Ҳар ҳолда бу қоронғу хонага банди этиб қийнаётган шумшук йигит бир тепки еб учиб тушгач, анча меҳрибон бўлиб қолди. Аввало тотли таом келтирди. Хумор забтига ола бошлаганда қўрқа-писа илтимос қилган эди, эм игнасидаги бу роҳат ҳам муҳайё этилди. Шундан сўнг онаси билан синглисининг қонли гавдаси кўзига кўринмай қолди. Отаси олдидаги қўрқув ҳам чекинди. Шунда у “барча даҳшатни тушимда кўрган эканман”, деган тўхтамга келди. Фақат бу зиндонда ётиши сабабини англамади. Англашга кўпам уринмади. Меҳрибон одамнинг марҳаматига етишганидан қувониб, қоронғулик қаърида ётаверди. Дорининг қуввати билан қанча ухлаганини билмайди. Бирвақт кимдир оёғини босиб олди-ю оғриққа чидолмай вой-войлаб юборди. Ўша кимдир: -Бу лаҳадда тирик одам ҳам бор экан-ку?-деди. Овоз танишдек туюлди. -Ким бор бу ерда?-деб сўради ўша овоз. -Мен,-деди Шавкат. -Кимсиз? -Шавкатман. -Шавкат? “Фирдавс” деган дискотекага бориб турармидингиз? -Ҳа, қаердан билдингиз? Овозингиз танишга ўхшаяпти. -Овозим ҳам таниш, ўзим ҳам танишман. Буфетчиман. -Буфетчи? -Ҳа, сизни эллик олти мингга қарз қилиб қўйган буфетчиман. -Бу ерда нима қиляпсиз? Буфетчи бу ерга нима учун келиб қолганини ўзи ҳам билмас эди. Шу боис Шавкатнинг саволи бемаъни туюлиб пичинг қилди: -Қарзимни қистаб келдим. Шавкат пичингни тушунмай довдиради. У фақат буфетчидан эмас, яна кўпчиликдан қарздор эди. Кейинги пайтда қарзини қистайдиганлардан беркиниб юрадиган бўлиб қолганди. Шу қоронғу овлоқда ҳам қарз сўралиши унинг ҳушини учирди. -Ҳозир беролмайман, бир ойдан бери бу ерда эзилиб кетдим. -Нима деяпсиз? Қанақасига бир ой? Йўқолганингизга ҳали бир ҳафта бўлгани йўқ-ку? -“Йўқолганингизга” дедингизми? Мен йўқолдимми? Мени бу ерга ким олиб келди? -Томингиз кетганми, мен қаердан билай? Зардали оҳангдаги бу жавобдан кейин Шавкат ўйланиб қолди. Чиндан ҳам буфетчи қаердан билсин? У ҳамма нарсани бир четда туриб томоша қиларди. Беркитиб ароқ қуйиб берарди, зарур бўлиб қолганда қуруғидан топиб берарди. Азроилнинг жиянларига бу одам эмас, Қамариддин рўпара қилган эди. Ҳа, эслади! Қамариддин! У жуда меҳрибон эди. Ялинтирмасди, қарзга дори бериб турарди. Қарзини қистаб қийнамасди. Бу масалада Шавкатнинг бойвачча оғайнилари хасислик қилишди. Иккитаси дўппослаб урди ҳам. Биттаси қарзни уч кун ичида тўламаса, қотил ёллаб ўлдириб кетишга ваъда қилганида яна Қамариддин жонига оро кирган эди. -Аданг бой одам-ку, ўзингни қийнамай сўраб ола қолмайсанми? Калтак еб юраверасанми?-деган эди. -Адамдан қишда қор сўрасам ҳам бермайдилар…-деганди Шавкат алам билан. Қишда қор сўраса бермайдиган одамни хасис дейдилар. Бундай хасисдан пул ундириш йўлини ҳам Қамариддин ўргатди: “бир яхши одам сенга ёрдам бериши мумкин. Уйингда ҳеч ким йўқ пайтида адангнинг пўлат сандиғини унга кўрсатиб қўйсанг, ҳамма балолардан бира тўла қутуласан. Ўша одам ўла-ўлгунингча сени дори билан таъминлаб туради. Адангдан қўрқма, уйда из қолмайди, сен аралашганингни билмайди”. Бу осонгина иш бўлса ҳам анчагача қўрқиб, кўнмай юрди. Бироқ, кун ўтган сайин дўппи тор келавериб, бир томондан дўппосланиш, иккинчи томондан ўлим қўрқуви талвасага солди. Ҳатто ҳамиша тантилик қиладиган Қамариддиннинг ўзи ҳам қарзларини эслатиб, исканжага ола бошлади. Хумордан эзилиб турганида дори бермай, таклифини такрорлади. Шавкат чорасизлигини англаб, рози бўлди. Қамариддин аввалги гапларида Шавкатни балолардан қутқарувчи кишини “яхши одам”, деб таърифлаган эди, юзма-юз таништиргач: “буларни лақиллатишни ўйлама, бу одамлар азроилнинг жиянлари, алдасанг тил тортмай ўласан”, деди. Ҳа, Шавкат энди аниқ эслади: “Азроилнинг жиянлари” деган эди. Лекин… мен уларни алдаганим йўқ-ку? Уйга олиб бордим. Пўлат сандиқни кўрсатдим. Кейин... ойим билан синглим қайтиб келишди... Нега қайтишди? Ҳа, ойим олмос кўзли янги узукларини тақишни унутган эканлар... Узукни тақиб индамай чиқиб кетишятувди-ку... Нега ўлдиришди?..” Ойиси билан синглисининг ўлимини тушда кўрган даҳшатли воқеа деб ўзини ўзи ишонтираётган Шавкат хаёлида тикланган бу ҳақиқатдан титроққа тушди. Бу ҳам етмагандай буфетчи уни янада зўрроқ ваҳима тўрига ўрайдиган гапларни айта бошлади: -Сизни милиса қидириб юрибди. -Нега қидиради? -Адангиз “ўғлим йўқолиб қолди” деб арз қилгандир-да. Яна… эшитдингизми ё йўқми... ойингиз билан опангизни ўлдириб кетишибди. -Менинг опам йўқ, синглимни... ўлдиришган. -Эшитувдингизми? Бу саволга “эшитмаганман ўз кўзим билан кўрганман”, деб юборишига сал қолди. Ортиқча гапирмаслик учун тилини тишлади. Яхши ҳамки хона қоронғи, буфетчи унинг қўрқувдан жавдираётган кўзларини, оқарган бетларини, титраётган лабларини кўрмайди. -Тўғриси... мен сизниям... гумдон қилиб ташлашгандир, деб ўйловдим. Бугун “анҳордан ўликни чиқаришаркан”, дейишганда сиз кўз олдимга келдингиз. -Нега мени ўлдиришаркан? -Мен қаердан билай? Ойингизни нимага ўлдиришган бўлишса сизни ҳам... -Бўлди, бўлди! Гапирманг! Ҳозир бошим ёрилиб кетади! Шавкат бошини икки қўли билан чангаллаб, ҳўнграб юборди. -Ие, нега йиғлаяпсиз? Ўлдиришмаганига қувонсангиз-чи! Аслида бу лаҳадга олиб келиб ташлашганига мен йиғлашим керак. Ўлдириб сувга отиб юборишгандан кўра бу ерга ташлашгани яхши-ку, тўғрими? -Ўлдиргилари келса, шу ерда ҳам тинчитиб юборишади. -Бу ерда ўлдиришмайди. Қамар шипшитиб қўйди: “индамай ўтирсанг битта ҳам тукинг тўкилмайди”, деди. Дискотека ёпилганидан кейин у билан кўприккача бирга бордим. Иккита йигит қўлтиғимдан олди. Урмадиям, тепмадиям. Фақат кўзимни боғлашди. Боғлашмаса ҳам бўларди. Мен кўрганларини бировга айтадиган аҳмоқмидим?.. -Мени... ўртоқларим сўрашмадими? -Сизнинг ўртоқларингиз борми? Ўша думбасини ликиллатадиган болаларни “ўртоқ” дейсизми? Пулингиз бўлса – ўртоқ, чўнтак қуруқ бўлса ўртоқнинг номи бор-у, ўзи йўқ. Биттаси ҳам сўрамади. Э, каллам қурсин, атрофингизда эчкига ўхшаб ликиллаб юрадиган қиз “Шавкатни кўрмадингизми?” деб бир марта сўради. -Қайси қиз? Заринами? -Отини биламанми? -Қизил шим кийиб киндигини очиб юрадиганими?-деб саволига аниқлик киритди Шавкат. Унинг бундай деб сўраши бежиз эмас. Зарина исмли қиз билан ораларида севги борми ё йўқми аниқ билмайди. Кундузи қаҳвахоналарда кўришиб туришади. Кечлари дискотекада роҳатланадилар. Яшамоқнинг лаззатини фақат шунда деб билиш фикри уларни бир-бирларига яқинлаштириб қўйган. Ота-оналари уларнинг муносабатларини “муҳаббат” деб фаҳмлаб, никоҳлаб қўйган тақдирларида ҳам “оила” деб аталмиш муқаддас тушунча борлигини англамай, нафсга банди ҳолларича яшайверган бўлар эдилар. Зарина Шавкатнинг гиёвандлик балосига гирифтор эканини биларди. Лекин бой одамнинг ягона ўғли эканлиги унинг ҳушини олиб қўйганди. Ҳозир Шавкат уни соғингани учун эсламади. Зарина қайси бир таниши орқали унга беминнат пул топиб беришга ваъда қилганди. Қиз ўша пулни топган бўлса суриштиргандир, деб ўйлади. Уларнинг аҳду-паймонидан бехабар буфетчи Шавкатнинг бу саволига энсаси қотиброқ жавоб қайтарди: -Дискотекага ҳижобда келадиганлар йўқ-ку, ҳаммасининг киндиги очиқ, сизга тегишлиси қайси бири, билмайман. Шавкатнинг гарданида санчиқ туриб, инграб юборди. -Ҳа, нима бўлди?-деб сўради буфетчи. -Бошим оғрияпти,-деди Шавкат инграганича. -Қорнингиз очгандир, мен ейишга у-бу олволган эдим,-буфетчи шундай деб елим халтасини титкилаб, орасига колбаса қўйилган нон олиб узатди. -Керакмас. Менга қуруғидан топиб беринг. -Жиннироқмисиз? Мен ёнимда олиб юрадиган аҳмоқманми? Шунча кундан бери нима қиляпсиз? -Бошқа чидолмайман, ундан кўра ўлиб кетганимиз минг марта яхши,-деди Шавкат, бу ерда керагича таъминлаб турилганини яшириб. Буфетчи марҳамат қилиб берган тақдирда ҳам ҳозир ҳидламай, “қора кунимга яраб қолар”, деб яшириб қўймоқчи эди. -Ўлсангиз ўзингиз ўлаверинг, менинг яшагим келяпти. Энди ўйлаб қарасам, сизнинг касрингиз туфайли бу ерга келиб қолганга ўхшайман. Яна сизни деб ўлиб кетишим керакми? Йў-ўқ... ўладиган ахмоқларданмасман. -Бу ерга қамашгани менинг касримга бўлса, менга раҳмат денг. Булар тегишмаса барибир милиса олиб бориб қамарди. -Милиса қамаса сабабини айтарди. Неча йил ўтиришимни ҳам билардим. Мен сизни яхши биладиган гувоҳман. Милисанинг қўлига тушишим мумкинмас. -Гувоҳ бўлганингиз учун ҳам булар бошингизга ит кунини солиб, кейин ўлдириб юборишади. Шунинг учун қочишни ўйлашимиз керак. Ё бирга қутуламиз ёки бирга ўламиз. Шавкат бу зиндондан қочишни режалаштириш у ёқда турсин, ҳатто ўйламаётган эди. Ҳозирги гапи ҳам беиҳтиёр тилидан учди. Бу ердан қоча олгани билан отасининг қаҳридан қутулиши мумкин эмаслигини билгани учун иҳтиёрини тақдир ҳукмига топшириб қўя қолганди. -Ўлимдан гапираверманг. Жонимга тегдингиз!-деди буфетчи жеркиб.- Мен қочсам, бошпана бериб, ҳимоя қиладиганларим бор. Сизни ким бағрига олади? Ёмғирдан қочиб, дўлга тутилмайсизми? *** Шавкат Бердиёров Каламуш назоратидаги ҳибсда жонини сақлашни ўйлаётган дамларда Акмал Бердиёров ёш хотинини кутилажак ҳамладан асраш ташвишини қилаётган эди. Ўтган кузнинг адоғида фирмаси жойлашган туманда гўзал маликалар кўригини ўтказиш тайёргарлиги бошланиб, ҳомийлик қилишини сўраб безор қилиб юборишди. Ҳомийнинг марҳаматига кўз тиккан ташкилотлар кўп, тадбирлар унданда кўп бўлгани сабабли Акмал бунақа ишлардан ўзини тортиб юрарди. “Туман маликаси” кўригини ўтказмоқчи бўлганлар усталик қилишиб, уни ҳакамлар ҳайъатига раис этиб белгилашгач, тадбир ҳаражатларини фирмаси ҳисобидан қоплашга мажбур бўлди. Аввалига пулларини шамолга совургандек ачинди. Кейин чиройли қизлар даврасига кўзи тушгач, ўзини жаннат ҳурлари қучоғида кўргандек ҳузурланди. Бу кўрик Европа ёки Жаҳон миқёсида ўтадиган тадбирлардаги каби беҳаё бўлмаса-да, қизларнинг жозибаси ақлни олгудек эди. Қизи кўрикда дугонаси ҳам қатнашаётганини айтиб, “ўртоғимга биринчи ўринни олиб беринг”, деб илтимос қилганида айнан шу қизга ошиқ бўлиб қолишини ўйламаганди. Қизининг дугонаси биров қўлламаса ҳам ғолибаликка асосий даъвогар эди. Оқибатда у янги йил арафасида “Туман маликаси” мартабасига етишиб, Наврўз арафасида эса Акмалнинг маликасига айланди. Бу янгиликни қанчалик яширишга уринмасин, хотини хабар топиб жанжални бошлади. Унга қизи қўшилди. Акмалнинг ўрта ёш бирон аёлга эмас, қизининг дугонасига ишқи тушиб қолганига уларнинг чидашлари қийин бўлди. Жанжал кучая бошлагач, маликасини олди-ю, денгиз соҳилига жўнаб қолди. Ҳузурбаҳш оромгоҳда уч-тўрт ой дам олишни мўлжаллаган эди. Уйидаги фожиани эшитиб, маликасини ўша ерга ташлаб келмоқчи, жанозани ўтқазиб яна қайтмоқчи эди. Аммо эрка хотини бу таклифга кўнмади. Уйидан узоқ жойларга биринчи марта чиққани учун ёлғиз қолишга қўрқди. Акмал унинг эркаликларига тобе бўлгани учун бу хоҳишига қарши чиқолмаган эди. Хотини билан қизининг ваҳшиёна ўлдирилиши, ўғлининг ўғирланиши унга тасодиф бўлиб туюлмади, балки асосий бало селининг бошланишидан дарак берди. Шунда маликасини денгиз оромгоҳига ташлаб келавермаганидан афсусланди. Ўғлини озод қилиш учун пул талабида телефон қила бошлашганида у бало сели қай томондан ёпирилишини англади. Хотини билан қизи ўлдирилди, ўғлининг жони ҳам унинг қўлида. Шу билан чекланадими? Маликасига чанг солмайдими? Бало селининг ёпирилишини йигирма йилдан бери кутади. Бу кутиш ўқтин-ўқтин қўзғаб, азобга солувчи тиш оғриғи каби эди. Кейинги кунлар ичи бу “тиш оғриғи” кучайди, омбурга муҳтож бўлиб қолди. Акмал арқонни узун ташламоқчи эди, чидолмади. Охири ёрилди, телефонда пул талаб қилган одамга: “Менга қара, хароми! Хўжайинингга айтиб қўй: ахлат эди, ахлатлигича қолибди. Мен хўжайининг билан гаплашаман. Йигирма йилдан бери кутяпман гаплашишни. Ўғлимни... ўлдирсаларинг ўлдираверларинг. Мендан бир тийин ҳам ололмайсанлар!”деб бақириб берди. Атайин “ахлат эди”, деди. Унинг ёшликдаги лақаби “ахлат” экани фақат Акмалга маълум. Акмал бу билан “сенинг келганингни билдим, эркак бўлсанг энди юзма-юз бўл”, демоқчи эди. Қотилларни қидираётган милиция ходимлари унинг оиласи билан қизиқишлари табиий. Гўзаллар кўриги-ю, маликага эга чиқиши ҳам уларнинг эътиборларидан четда қолмайди. Маликасининг бу ишларга мутлақо алоқаси бўлмаса-да, ўз тиллари билан айтилганда “суҳбатга”, аслида эса терговга чақиришлари тайин. Акмал эса буни истамайди. Демак, эрка хонимни икки томондан бўладиган таъқибдан асраши шарт. Денгиз соҳилига “она-болани ўлдириб кетишди”, деган хабар етганида унинг кўз олдига хотини ва ўғли келганди. Қизининг ўлими унинг учун кутилмаган зарба бўлди. Ўғли билан хотини орасидаги зиддият йил ўтгани сайин кучайиб бораётган эди. Хотини ўғлининг юриш-туришидаги иллатлар ҳақида гапирганда буни ўгай онанинг ортиқча инжиқликлари, деб аҳамият бермасди. Айниқса ўғлининг гиёвандлигини айтганида “ўгайлигингни қачон йиғиштирасан”, деб сўкиб берганди. Ўғлининг қандай балога гирифтор эканини тан олиши қийин бўлди. Уни бу балодан қутқариш чорасини бошлашга эса шошилмади. Уйдаги фожиани гиёванд ўғил ва ўгай она можароси оқибати деб ўйлагани учун ҳам дастлаб кулфатдан эзилмаган эди. Қизининг ўлимидан ҳасрат чекди. Бироқ, эрка маликасининг тақдирини ўйлаш у учун муҳимроқ бўлди. |
| Кейинги » |
|---|
